Op zoek naar meer verbinding
In liefdesrelaties willen we ons graag veilig voelen. Veilig door de zekerheid dat het ‘wij’ blijft bestaan maar ook onze ‘ik’ daarin mag floreren. Laatst hoorde ik een mooie zin dat voor mij een mooie omschrijving geeft van iemand die veilig gehecht is: “Zij kan goed alleen zijn en goed samen zijn”. Goed met jezelf kunnen zijn en daar makkelijk iemand dichtbij durven laten komen zonder dat nodig te hebben. In een later artikel (Blog6: Je hebt die ander niet nodig) ga ik hier dieper op in.
Als je minder veilig gehecht bent, kun je -kort samengevat- één van de twee minder makkelijk: goed met jezelf zijn of goed samen zijn. In het ergste geval lukt allebei niet zo goed. Je zou kunnen zeggen dat dit overeenkomt met de onveilige hechtingsstijlen: afwerende-, vermijdende of gedesorganiseerde hechtingsdynamiek.
Een veilig gehecht persoon, heeft vertrouwen in de aanwezigheid van de relatie met de ander, ook als de ander er niet is of als de ander boos en teleurgesteld is. Dus de mate of de vorm van het contact bedreigt niet de relatie en de verbinding. Je kunt dan iemand missen of bepaalt gedrag jammer vinden, boos zijn als de ander jou pijn doet maar daar blijft het bij. Dit uitwerken is dan vaak voldoende ook al kost dat soms niet te onderschatten veel energie.
Een onveilig gehecht persoon zal bij al die momenten angst gevoeld worden, al dan niet bewust. Een belangrijk doel van systeemtherapie is het bewust worden van deze angst, onderliggend aan gedrag dat we vertonen. Onder welk gedrag zit vaak deze angst voor verlating of voor afwijzing? Verwijten van jaloezie of juist te weinig betrokken zijn maken aan de ander, bevestiging vragen of juist de ander afhankelijk en zwak vinden, steeds minder zeggen en aanwezig zijn of juist steeds feller en kritischer de ander opzoeken. Wat het verwarrend maakt is dat vaak het gedrag zelf niet héél problematisch is. En omdat het ook nog eens onbewust wordt ingezet, is de intentie bijna nooit slecht. Sterker nog, het lijkt vaak juist bedoelt om de relatie te redden, de ander te bereiken of de ruzie te voorkomen. In een ander artikel (blogs over helpen en nodig hebben) ga ik dieper in op deze goed bedoelde acties die op lange termijn toch minder constructief zijn dan ze lijken. In de eft methodiek van Sue Johnson wordt dit gedrag ook wel actie tendens genoemd en samengevat in twee vormen: aanklampen of terugtrekken. Iemand die nauwelijks van z’n telefoon opkijkt en bij de eerste gelegenheid wegloopt, poneert niet echt angstig. Iemand die boos uiteenzet dat de vaatwasser niet is uitgeruimd, zij ook al de kinderen naar bed heeft gedaan de hele week en hij altijd alleen maar bezig is met zijn telefoon en zijn hobby’s, lijkt niet direct angstig. Als je ze herkent als angstreactie, krijgt de hele situatie een andere beoordeling en ontstaan er handvatten om de dynamiek te doorbreken!
